ชื่อสมุนไพร : ว่านหอมแดง
ชื่อพื้นเมือง :, ว่านหมาก, ว่านไก่แดง, ว่านเพลาะ, ว่านชู้ข้าว, ว่านข้าวแผ่, ว่านชายชู้ เป็นต้น
วงศ์ : IRIDACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Eleutherine americana Merr.
ชื่อสามัญ : -.
ลักษณะของสมุนไพร ว่านหอมแดง จัดเป็นพืชล้มลุกลำต้นจริงเป็นหัวที่อยู่ใต้ดิน หัวมีลักษณะคล้ายหัวหอม หัวค่อนข้างรี ทรงกระสวย ส่วนโคนหัวและส่วนปลายเล็ก ส่วนกลางหัวค่อนข้างอวบใหญ่ ด้านนอกหัวมีแผ่นสีม่วงแดงหุ้ม สีคล้ายหัวหอมแดง ส่วนเนื้อหัวด้านในประกอบด้วยกาบใบที่เรียงซ้อนกันแน่น เมื่อผ่าหัวหรือกรีดเนื้อหัวจะมีน้ำสีแดงไหลออกมาให้เห็นเป็นวง ใบลำต้นที่อยู่เหนือดินตั้งขึ้น โค้ง หรือเอนนอนแต่ปลายโค้งขึ้น ใบ แทงขึ้นมาจากพื้นดิน รูปหอก จีบซ้อนกันคล้ายพัด กว้าง 1-2.5 เซนติเมตร ยาว 25-60 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแคบ ขอบใบเรียบ ขนเกลี้ยง ใบที่ออกตามลำต้นมีขนาดเล็ก ดอกออก แทงออกเป็นช่อบริเวณตรงกลางของลำต้น 4-10 ดอก/ ก้านดอก มีก้านช่อดอกยาว 2-4 เซนติเมตร ส่วนปลายเป็นส่วนของดอกที่ประกอบด้วยกลีบเลี้ยงสีเขียวหุ้มโคนดอก ถัดมาเป็นกลีบดอกสีขาวซ้อนกัน 2 ชั้น จำนวน 6 กลีบ แบ่งเป็นวงนอก 3 กลีบ และวงใน 3 กลีบ แต่ละกลีบอยู่ไม่ตรงกัน กลีบวงในมีขนาดเล็กกว่าวงนอก กลีบดอกมีลักษณะรี ปลายกลีบโค้งเข้าด้านใน ถัดมาตรงกลางเป็นเกสรตัวผู้ สีเหลืองส้ม 3 อัน ปลายเกสรตัวผู้มีอับเกสรเป็นก้อนบนส่วนปลาย ตรงกลางเป็นก้านเกสรตัวเมีย สีเหลืองสด 3 อัน ผลมีลักษณะค่อนข้างรี ปลายหัวตัด ภายในแบ่งออกเป็น 3 ช่อง ภายในมีเมล็ดรูปรี อัดกันแน่น
รูปภาพ
การใช้ประโยชน์ในท้องถิ่น/สรรพคุณ นำหัวมาบด ผสมน้ำเล็กน้อย ก่อนนำมาทารักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน ใช้ทาประคบแผลบริเวณที่ถูกแมลงกัดต่อย ช่วยบรรเทาอาการปวดบวม ใช้ทารักษาแผล ทำให้แผลแห้ง ป้องกันการติดเชื้อ ใช้ประคบแผลสด สำหรับช่วยห้ามเลือด หัวนำมารับประทาน ทั้งสด ผง และต้มน้ำดื่ม บรรเทาอาการเป็นหวัด คัดจมูก บรรเทาอาการไอ แก้อาการคันคอ ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ บรรเทาอาการปวดท้อง แก้อาการท้องอืด จุกเสียดแน่นท้อง ช่วยขับลมในลำไส้ รักษาอาการท้องเสีย ช่วยรักษาอาการเลือดออกตามไรฟัน
แหล่งที่พบจากการสำรวจ : สวนพฤกษศาสตร์สกุโณทยาน หมู่ 2 ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก
ที่มาของข้อมูล
ผู้ให้ข้อมูล ชื่อ – สกุล นายพจน์ ชินปัญชนะ อายุ 48 ปี
ตำแหน่ง หัวหน้าสวนพฤกษศาสตร์สกุโณทยาน ที่อยู่ สวนพฤกษศาสตร์สกุโณทยาน อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก
