ชื่อสมุนไพร       : ว่านสี่ทิศ

ชื่อพื้นเมือง       : –

วงศ์               :  AMARYLLIDACEAE

ชื่อวิทยาศาสตร์  :  Hippeastrum johnsonii Bury

ลักษณะของสมุนไพร ต้นว่านสี่ทิศ เป็นไม้ดอกพุ่มสูงประมาณ 35-60 เซนติเมตร มีลำต้นเป็นหัวหรือเหง้าอยู่ใต้ดิน โดยส่วนที่โผล่ขึ้นมาจะเป็นส่วนของก้านและใบ โดยหัวของว่านสี่ทิศจะมีลักษณะคล้ายกับหัวหอมใหญ่ ใบว่านสี่ทิศ ใบจะมีลักษณะคล้ายรูปหอกเรียวยาว มีสีเขียวสดเป็นมัน ใบค่อนข้างหนา ขอบใบเรียบ กว้างประมาณ 4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 15-30 เซนติเมตร ดอกว่านสี่ทิศ ดอกจะออกเป็นช่อที่ปลายก้านประมาณ 4-8 ดอก หันไปทั้ง 4 ทิศ ดอกคล้ายรูปถ้วย มีขนาดประมาณ 8-15 เซนติเมตร กลีบดอกมี 6 กลีบ มีทั้งสีแดง สีชมพู และสีขาว โดยว่านสี่ทิศจะออกดอกในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายน และการปลูกว่านสี่ทิศจะขยายพันธุ์โดยวิธีการแยกหัวในทรายหรือดินปลูก แล้วกลบดินตื้น ๆ เพียงคอหัว

การใช้ประโยชน์ในท้องถิ่น/สรรพคุณ ใช้รักษาฝีประเภทต่าง ๆ เช่น ฝีมะม่วง ลำมะลอก ฝีหัวเดือย ฝีมะตอย ฝีประคำร้อย ด้วยการใช้หัวนำมาโขลกผสมกับเหล้าโรง 40 ดีกรีแล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็นฝี ใช้เป็นไม้ดอกไม้ประดับ เพราะมีดอกและสีที่งดงาม และยังถือว่าเป็นว่านมงคลอีกด้วย ในการขึ้นบ้านใหม่คนไทยก็นิยมปลูกว่านสี่ทิศไว้ในบริเวณบ้านด้วยเช่นกัน โดยจะปลูกไว้ทางทิศเหนือ ด้วยเชื่อว่าจะช่วยเสริมดวงให้เจริญก้าวหน้า มีวาสนาบารมี ช่วยปกป้องคุมครองภัยต่าง ๆ ว่านสี่ทิศตามความเชื่อแล้วจะเปรียบเสมือนกับต้นไม้เสี่ยงทาย หากผู้เลี้ยงว่านสี่ทิศสามารถปลูกให้ออกดอกพร้อมกันได้ทั้งสี่ดอกนั้น เชื่อว่าจะทำให้ผู้เลี้ยงมีโชคมีลาภ และในช่วงที่ว่านสี่ทิศกำลังออกดอกทั้งสี่อยู่นั้น ผู้เลี้ยงว่านสี่ทิศคิดการใดก็จะประสบความสำเร็จ สมดั่งคาดหมายทุกประการ แต่หากว่าว่านสี่ทิศที่เลี้ยงอยู่นั้นออกดอกไม่ครบทั้งสี่ดอกหรือออกดอกแค่ 2 หรือ 3 ดอก ก็จะเป็นเหมือนจะเป็นลางบอกเหตุว่าจะมีสิ่งไม่ดีเกิดแก่ผู้เลี้ยง ดวงชะตากำลังตก ซึ่งไม่เป็นผลดีเท่าไหร่นัก

แหล่งที่พบจากการสำรวจ  :  หมู่ที่ 19 หมู่บ้านวังกระบาก ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก

ที่มาของข้อมูล

ผู้ให้ข้อมูล ชื่อ – สกุล นางสุจิตรา อ่อนเปลีย         อายุ 58 ปี

ที่อยู่ บ้านเลขที่ 399 หมู่ที่ 19 ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก