ชื่อสมุนไพร : ถั่วดาวอินคา
ชื่อพื้นเมือง : ดาวอินคา
วงศ์ : ยางพารา Euphobiaceae
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Plukenetia volubilis L.
ชื่อสามัญ : Sacha inchil, Sacha peanut, Inca peanut, Supua หรือ Mountain peanut
ลักษณะของสมุนไพร : ดาวอินคา จัดได้ว่าเป็นไม้เลื้อยที่มีอายุได้ 10-50ปี และส่วนของลำต้นนั้นจะสูงได้ประมาณ5เมตร โดยโครงสร้างจะเป็นไม้เลื้อยที่พันตามต้นอื่นๆ ใบนั้นเป็นใบเดี่ยว ยาวประมาณ 10-15ซม.และมีความกว้างประมาณ 8-10ซม. ส่วนของก้านของใบจะยาวประมาณ 2-7ซม. ปลายใบมีรูปทรงเรียวแหลม เรียงสลับกัน ส่วนขอบใบเป็นรูปร่างคล้ายๆเลื่อยดอก จะเริ่มออกเมื่อดาวอินคามีอายุประมาณ 5เดือนและจะเริ่มติดเมล็ดหลังจากเริ่มปลูกได้8เดือน การออกของดอกนั้นจะออกมาเป็นลักษณะของช่อกระจะ โดยจะมีทั้ง2เพศ โดยถ้าเป็นดอกเพศผู้จะมีสีขาวและเรียงกันตลอดช่อเป็นกระจุก ส่วนดอกเพศเมียจะมีเพียง2ดอก และอยู่เฉพาะตรงโคนของช่อดอก ผลจะมีลักษณะคล้ายๆดาว 4-7แฉก ส่วนสีจะเริ่มจากสีเขียว และสีจะเข้มขึ้นเรื่อยๆจนกลายเป็นสีน้ำตาลดำเมื่อมีอายุมากขึ้น โดยจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3-5ซม. ส่วนใหญ่จะปล่อยไว้ให้แห้งคาต้นก่อนค่อยเก็บเกี่ยว หลังจากนั้นจึงนำไปตากแดดก่อนเป็นเวลา 24ชม. จึงสามารถนำไปขายได้ เมล็ด จะมีลักษณะรูปทรงไข่ มีสีน้ำตาลออกดำ มีขนาดความกว้างตั้งแต่ 1.5-1.8ซม. ยาวประมาณ 2-2.5ซม. น้ำหนักจะอยู่ที่ประมาณ 1-2กรัม เมล็ดที่ยังดิบอยู่จะไม่สามารถนำมารับประทานได้ แต่ถ้าคั่วจนสุกแล้วจะมีความอร่อยมันมาก
การใช้ประโยชน์ในท้องถิ่น/สรรพคุณ ทางยาและประโยชน์น้ำมันจากเมล็ดดาวอินคา ใช้ในการประกอบอาหารได้เพราะมีประโยชน์ต่อสุขภาพ และมีโอเมก้า3 ช่วยลดคอเลสเตอรอลHDLได้ หากรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ ช่วยป้องกันการแข็งตัวของเลือดได้ ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงของโรคความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจลงได้ ช่วยลดอาการซึมเศร้าลงได้ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ในน้ำมันจากเมล็ดดาวอินคาจะมีสารต้านอนุมูลอิสระซึ่งจะช่วยควบคุมความดันในตาได้ ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันและทำหน้าที่เป็นสื่อกลางช่วยในการขนส่งออกซิเจนไปยังเนื้อเยื่อของไตเพื่อให้ทำงานได้อย่างเหมาะสม ย่อยง่าย และมีโปรตีนที่มีคุณภาพสูงพร้อมทั้งกรดอะมิโนเป็นส่วนประกอบด้วย ซึ่งจะเสริมสร้างส่วนที่สึกหรอของร่างกายได้เป็นอย่างดี ป้องกันการเป็นโรคเบาหวานได้ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ส่งผลต่อสุขภาพจิตที่แจ่มใส
แหล่งที่พบจากการสำรวจ : หมู่ที่ 14 บ้านซำนกเหลือง ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก
ที่มาของข้อมูล
ผู้ให้ข้อมูล ชื่อ – สกุล นายสุทน ชัยทัศ อายุ 63 ปี
ที่อยู่ บ้านเลขที่ 294 หมู่ที่ 14 บ้านซำนกเหลือง ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก