ชื่อสมุนไพร : หนุมานประสานกาย
ชื่อพื้นเมือง :
วงศ์ : ARALIACEAE
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Schefferaleucantha R. Vig.
ชื่อสามัญ : Edible-stemed Vine
ลักษณะของสมุนไพร เป็นไม้พุ่ม สูง 1-4 เมตร ใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกเรียงสลับ ใบย่อยเป็นรูปใบหอก ปลายและโคนใบแหลม มีใบย่อยจำนวน 6 ใบ เนื้อใบค่อนข้างหนาและแข็ง ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง (ส่วนใหญ่ไม่ค่อยได้พบเห็นดอกนัก) ดอกเป็นสีขาวนวล “ผล” เป็นผลสด รูปทรงกลม ดอกออกตลอดทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและตอนกิ่ง พบขึ้นทั่วไปตามป่าทึบบริเวณเชิงเขาทางภาคตะวันออกของประเทศไทย ซึ่งสันนิษฐานว่ามีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ในประเทศจีน
รูปภาพ
การใช้ประโยชน์ในท้องถิ่น/สรรพคุณ ใบรสหอมเผ็ดปร่า ขมฝาดเล็กน้อย แก้เจ็บคอ คออักเสบ แก้ปอด และหลอดลมอักเสบ แก้ช้ำใน แก้เส้นเลือดฝอยในสมองแตก ทำให้เป็นอัมพาต แก้อาเจียนเป็นเลือด กระจายเลือดลมที่จับกันเป็นก้อนหรือคั่งภายใน ใช้ภายนอกตำพอกแผลสด ห้ามเลือด สมานแผลแก้อักเสบบวมทั้งต้น รสหอมเผ็ดปร่าขมฝาดเล็กน้อย ทำให้เลือดลมเดินสะดวก ต้มดื่มรักษาโรคกระเพาะอาหารและลำไส้ การนำมาใช้ประโยชน์ ใช้แก้ไอ เอายอดสดสัก 2-3 ยอด ล้างให้สะอาดเคี้ยวให้แหลกแล้วกลืนกินทั้งเนื้อและกาก ใช้แก้ไอในช่วงที่ยังไม่ไอมากนักมักได้ผลดี แก้เจ็บคอและร้อนในได้ด้วย ถ้าขมมากรู้สึกว่ากลืนไม่ไหวก็กลืนเอาแต่น้ำคายกากทิ้ง หรือเอายอดสดสัก 5-10 ช่อ ต้มกับน้ำ 2 แก้วให้เหลือ 1 แก้ว ดื่มเช้า-เย็น ก่อนอาหาร รักษาโรคหอบหืด หรือใช้ใบสด 10 ช่อตำให้ละเอียด คั้นเอาแต่น้ำผสมกับเหล้าขาว ใช้เป็นยาแก้ไอ แก้หอบหืด แก้อาเจียนเป็นเลือด นำใบสดต้มกินต่างน้ำ หรือทำเป็นใบชาจิบบ่อย ๆ จะช่วยในเรื่องลดอาการภูมิแพ้ลงได้ด้วย ใช้ใบสดตำให้ละเอียด เอากากมาพอก หรือทาสมานแผล และห้ามเลือด
แหล่งที่พบจากการสำรวจ : หมู่ที่ 9 บ้านซำตะเคียน ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก
ที่มาของข้อมูล
ผู้ให้ข้อมูล ชื่อ – สกุล นางบุญชิด กาปาทุม อายุ 62 ปี ที่อยู่ บ้านเลขที่ 792 หมู่ที่ 9 ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังนกแอ่น จังหวัดพิษณุโลก